Je lichaam heeft een complex intern tijdregistratiesysteem dat circadiane ritmes wordt genoemd.
Deze ritmes reguleren niet alleen de slaap, maar ook veel andere fysiologische processen, meldt .
Circadiane ritmes worden gesynchroniseerd met de buitenwereld via belangrijke sensoren zoals zonlicht. Wanneer licht op het netvlies valt, stuurt het een signaal naar de suprachiasmatische kern, een speciaal gebied van de hypothalamus in de hersenen.
Pixabay
De suprachiasmatische kern fungeert als dirigent van het orkest en coördineert het werk van alle perifere klokken in organen en weefsels. Hij stuurt signalen voor de productie van het hormoon cortisol, dat waakzaamheid en energie bevordert.
Een paar uur voor je gebruikelijke tijd om op te staan, begint de concentratie cortisol in het bloed zachtjes te stijgen. Dit proces bereidt het lichaam voor op het ontwaken door de bloeddruk en lichaamstemperatuur geleidelijk te verhogen.
Tegelijkertijd dalen de niveaus van het slaaphormoon melatonine, waarvan de productie afhankelijk is van de duisternis. Zo komt je lichaam op natuurlijke wijze uit de diepe slaap tegen de tijd dat je wakker wordt.
Als je regelmatig op dezelfde tijd opstaat, onthouden je hersenen dit patroon en beginnen ze je lichaam van tevoren voor te bereiden. Dit fenomeen wordt vaak de “wekker van het lichaam” genoemd en is een teken van een gezond en stabiel circadiaan ritme.
Het verstoren van dit ritme, bijvoorbeeld door een verandering van routine in het weekend, verstoort de fijnafstemming van het lichaam. Het abrupt verschuiven van je opkomsttijd of bedtijd ontregelt je interne klok.
De gevolgen van zulke verstoringen kunnen chronische vermoeidheid, prikkelbaarheid en cognitieve achteruitgang zijn. Langdurige ontregeling verhoogt het risico op stofwisselingsstoornissen en een verzwakte immuniteit.
Om je interne klok te synchroniseren, probeer je jezelf direct bij het ontwaken bloot te stellen aan helder natuurlijk licht. Dim daarentegen ’s avonds kunstlicht, vooral van elektronische schermen.
Probeer op dezelfde tijd naar bed te gaan en wakker te worden, zelfs in het weekend, om het nieuwe patroon te versterken. Regelmatige lichaamsbeweging gedurende de dag helpt ook om het circadiane ritme te versterken.
Je lichaam is een zeer nauwkeurig systeem dat feilloos werkt als het op de juiste manier wordt behandeld. Luister naar de signalen en handhaaf een stabiel regime om jarenlang gezond en alert te blijven.
Lees ook
- Hoe chromen oppervlakken reinigen met tandpasta: stap-voor-stap algoritme van acties om te beschermen tegen krassen
- Waarom de hersenen water nodig hebben: hoe uitdroging de concentratie en het geheugen vermindert
